ประวัติความเป็นมา

ประวัติความเป็นมาวิทยาลัยพระธรรมทูต

        โครงการฝึกอบรมพระธรรมทูตสายต่างประเทศได้จัดขึ้นร่วมกันทั้งสองนิกายใน ระหว่างปี  พ.ศ.  2509 – 2510 และได้หยุดลงด้วยเหตุปัจจัยจำเป็นบางประการ  แต่ความต้องการพระธรรมทูตไปต่างประเทศกลับเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยเฉพาะในประเทศสหรัฐอเมริกา  งานเผยแผ่พระพุทธศาสนาเริ่มเมื่อ  พ.ศ.  2513  แล้วมีการตั้งวัดเป็นบ้านเล็ก ๆ หลังหนึ่ง  เมื่อวันที่  6  กรกฎาคม  2514  ต่อมาวัดไทยเริ่มมีจำนวนมากขึ้น  โดยเฉพาะ  เมืองใหญ่ ๆ  เช่น นิวยอร์ก  วอชิงตัน  ดีซี  ชิคาโก  ลอสแองเจลลิส
เมื่อพระสงฆ์ไทยไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาต่างแดนมากขึ้น  แต่ทว่าการจัดฝึกอบรมได้ชะงักลงไปแล้ว  มหาเถรสมาคมภายใต้การสนับสนุนของกรมการศาสนา จึงให้มีการรื้อฟื้นโครงการนี้ขึ้นมาใหม่ มอบให้สมเด็จพระพุฒาจารย์  (เกี่ยว  อุปเสโณ)  กรรมการมหาเถรสมาคม  เป็นกรรมการอำนวยการฝึกอบรมพระสงฆ์มหานิกาย  และสมเด็จพระพุทธชินวงศ์  (ประจวบ       กนฺตาจาโร)  กรรมการมหาเถรสมาคม  เป็นกรรมการอำนวยการฝึกอบรมพระสงฆ์ธรรมยุติกนิกาย  พระมหาเถระทั้งสองได้มอบภาระงานนี้ แก่มหาวิทยาลัยมหามกุฎราชวิทยาลัยและมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยโดยลำดับเป็น หน่วยงานดำเนินการ  กรมการศาสนาสนับสนุนงบประมาณจำนวนแห่งละสองแสนกว่าบาทในการดำเนินการโครงการ นี้  จึงเริ่มมีการฝึกอบรมเป็นรูปธรรมอย่างจริงจังอีกครั้งหนึ่ง  นับตั้งแต่ปี  พ.ศ.  2538  จนถึงปัจจุบัน  โดยมีวัตถุประสงค์ใกล้เคียงกันในการดำเนินงานคือ
1. เพื่อฝึกอบรมพระธรรมทูตให้มีความรู้ความสามารถ  จริยาวัตรอันงดงาม  และความมั่นใจในการปฏิบัติศาสนกิจในต่างประเทศยิ่งขึ้น
2. เพื่อเตรียมพระธรรมทูต  ผู้มีคุณสมบัติเหมาะสมส่งไปต่างประเทศ
3. เพื่อสนองงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างประเทศของคณะสงฆ์ไทย

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย  (มจร.) ได้จัดให้มีการฝึกอบรมพระธรรมทูตสายต่างประเทศ ปีละ 1 ครั้ง เริ่มอบรม รุ่นที่ 1 ปี พ.ศ. 2538 จำนวนผู้ผ่านการอบรม 49 รูป มีการอบรมมาถึงรุ่นที่ 20 ตรงกับปี พ.ศ. 2557 เมื่อมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้มีประกาศการจัดตั้งวิทยาลัยพระธรรมทูตขึ้น โดยมีพระโสภณวชิราภรณ์ ดำรงตำแหน่งรักษาการผู้อำนวยการวิทยาลัยพระธรรมทูต ได้ดำเนินการจัดฝึกอบรมต่อเป็นรุ่นที่ 21 ปี พ.ศ. 2558 มีผู้ผ่านการอบรมจำนวน 98 รูป รุ่นที่ 22 ปี พ.ศ. 2559 มีผู้ผ่านการอบรมจำนวน 111 รูป

เมื่อรวมสถิติการฝึกอบรมพระธรรมทูตตั้งแต่รุ่นที่ 1 – 22 มีจำนวนพระธรรมทูตผ่านการอบรมแล้ว 1,658 รูป พระธรรมทูตได้เดินทางไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาทั่วโลก มีจำนวนวัดในต่างประเทศถึง 39 ประเทศ

การจัดตั้งวิทยาลัยพระธรรมทูต

        ตามที่ทางมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้มีประกาศมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เรื่อง ภารกิจ อำนาจ หน้าที่และความรับผิดชอบของส่วนงานในมหาวิทยาลัย พ.ศ. 2557 ประกาศ ณ วันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2557

         ข้อ 18 วิทยาลัยพระธรรมทูต

         มีภารกิจเกี่ยวกับงานการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาพระธรรม ทูต จัดการฝึกอบรมพระธรรมทูต วิจัยพัฒนารูปแบบและวิธีการเผยแผ่พระพุทธศาสนาทั้งในประเทศและต่างประเทศ

               18.1 สำนักงานวิทยาลัย มีอำนาจหน้าที่และความรับผิดชอบเกี่ยวกับงานบริหาร และงานสารสนเทศของวิทยาลัย และปฏิบัติงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย

1) กลุ่มงานบริหาร ปฏิบัติงานด้านธุรการ ประสานงานด้านงบประมาณ การเงิน การบัญชี พัสดุ นโยบายและแผนพัฒนา รวมทั้งประสานงานกับส่วนงานที่เกี่ยวข้องและปฏิบัติงานอื่นที่เกี่ยวข้อง หรือที่ได้รับมอบหมาย

2) กลุ่มงานวางแผน วิจัยและพัฒนา ปฏิบัติงานศึกษาวิเคราะห์ ดำเนินการจัดโครงสร้าง ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อรวบรวม จัดเก็บรักษาข้อมูลของวิทยาลัยให้เป็นระบบ และปฏิบัติงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย

      18.2 สำนักงานวิชาการ มีอำนาจหน้าที่และความรับผิดชอบ เกี่ยวกับงานวางแผนและพัฒนาหลักสูตร งานวิจัยและพัฒนา และปฏิบัติงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย

1) กลุ่มงานวางแผนทะเบียนวัดผลและสารสนเทศ ปฏิบัติงานวางแผนและพัฒนาหลักสูตรพระธรรมทูตทั้งในประเทศและต่างประเทศ เพื่อให้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของวิทยาลัย และปฏิบัติงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย

2) กลุ่มงานวิชาการและคุณภาพการศึกษา ปฏิบัติงานจัดทำการศึกษาวิเคราะห์ ประเมินผล และพัฒนาวิทยาลัยพระธรรมทูต ให้เป็นที่แพร่หลาย และครอบคลุมนานาประเทศ และปฏิบัติงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย